آشنایی با امام راتب:
اِمامِ راتِب فردی که به صورت مستمر و ثابت امام جماعت مسجد یا مکان دیگری را برعهده دارد.
امام راتب می تواند مربوط به دوره ای خاص باشد. به عنوان نمونه فردی که در هر ماه رمضان امام جماعت مسجدی را برعهده دارد او امام راتب ماه رمضان است.
امام راتب برای امامت جماعت مسجد نسبت به دیگران جز امام معصوم علیه السلام اولویت دارد؛ هر چند افضل از او باشند و پیشی گرفتن دیگری برای امامت بدون اجازه وی مکروه است.
امام جماعت راتب توسط واقف، متولی مسجد و فرد دیگری قابل عزل و نصب نیست و در صورتی که عده ای از نمازگزاران امام راتب را عادل نمی دانند، نمی توانند از امامت وی بر سایر نمازگزاران که او را عادل می دانند ممانعت کنند.
• پرسش : در صورت حضور گذری یک روحانی در مسجد، آیا باید از امام راتب غیر روحانی مسجد اجازه بگیرد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : اجازه گرفتن واجب نیست ولى به اخلاق مؤمن نزدیک تر است؛ اما در جایى که شخص روحانى حضور دارد امامت غیر روحانى خالى از اشکال نیست.
• پرسش : آیا امام جماعت راتب برای امامت جماعت مسجد دارای اولویت می باشد؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : امام راتب، حق خاصی بر مسجد پیدا نمی کند و در غیاب او می توان از امام دیگری استفاده کرد، ولی سزاوار است احترام امام راتب رعایت گردد.
• پرسش : اگر مومنین در مسجد باشند و امام جماعت راتب نیامده باشد و وقت فضیلت نماز هم در حال گذشتن باشد، باید صبر کرد تا امام جماعت راتب بیاید یا اینکه یکی از غیر روحانیون امام جماعت شود؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : در پله های پایین منبر اشکال ندارد.
پاسخ آیت الله شبیری زنجانی : در این گونه موارد متولّی شرعی طبق مصلحتِ مسجد، عمل کند.
پاسخ آیت الله نوری همدانی : این موضوع اگر با اجازه امام راتب انجام بگیرد، بی اشکال است.
پاسخ آیت الله موسوی اردبیلی : مأمومین در فرض امید به آمدن روحانی راتب می توانند صبر کنند تا امام راتب بیاید و در صورتی که موجب اختلاف بین مأموین نباشد، غیر راتب نیز می تواند امام جماعت شود و نماز جماعت از زمان فضیلت به تأخیر نیافتد. البته، باید توجه داشت که با وجود روحانی در مسجد، غیر روحانی امامت نکند.
• پرسش : آیا شخص واقف، مى تواند امام جماعت راتب را عزل نماید؟
پاسخ حضرت آیت الله العظمی خامنه ای :
نمى تواند.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی :
خیر، در مورد انتخاب امام جماعت یا عزل او نه متولّی و نه واقف هیچ کدام حقی ندارد و این حق مردم است و نظر آنها ملاک است.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیستانی :
این امر از اختیارات متولی نیست.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی :
در صورتی که واقف متولی باشد با رعایت مصالح مانعی ندارد.
پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی :
شخص واقف بعد از وقف اختیاری نسبت به آنچه وقف می کند ندارد مگر این که تولیت وقف را در اختیار داشته باشد.